Τηλέφωνο, τηλεόραση, τηλεσκόπιο σύνθετες λέξεις με το αρχαίο ελληνικό επίρρημα τηλέ <από μακριά. Η γενιά μας είχε τη τύχη να θεωρεί αυτές τις συσκευές ένα δεδομένο που διευκολύνουν τη ζωή της, την κάνουν πιο ενδιαφέρουσα και πιο ευχάριστη. Δεν μπορώ όμως να αποφύγω το σχόλιο και να μην αναφέρω πως υπήρξαν και ευτύχησαν και γενιές χωρίς αυτά. Όπως και να έχει σήμερα, αυτή τη στιγμή που μιλάμε δηλαδή, είμαστε μπροστά σε νέους όρους – προκλήσεις: τηλεργασία και τηλεκπαίδευση (να σκεφτείτε ο ορθογράφος της word δεν την αναγνωρίζει καν τη νέο-ανακαλυφθείσα αυτή λέξη).
Είμαι ναι ρομαντική, δεν είμαι όμως αφοριστική. Όσον αφορά στην τηλεργασία οι δυνατότητες οι οποίες προσφέρει είναι ανεξάντλητές, ξεπερνούν τον ανθρώπινο νου και προσφέρουν λύσεις. Παράλληλα, εξοικονομείται χώρος, χρόνος και κόστος. Μπαίνω όμως στον πειρασμό και εντοπίζω τα αρνητικά που όλοι λίγο πολύ βιώνουμε: κάπου μπροστά στον υπολογιστή που είναι πλέον τα πάντα μας, χάνονται τα όρια του προσωπικού και του εργασιακού χώρου και χρόνου, χάνεται η γραμμή μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου.
Εκεί όμως που φέρω ένσταση τεράστια είναι η τηλεκπαίδευση. Είμαι νέα στο «κουρπέττι», έχω τελειώσει προσφάτως το παιδαγωγικό μου. Γιατί το αναφέρω; Πολύ απλά για να πω πως έχω ξενυχτήσει και έχω εντρυφήσει στις μεγαλόπνοες νέες μεθόδους διδασκαλίας, στην πολλά υποσχόμενη διδακτική προσέγγιση η οποία προάγει τη βιωματική, συνεργατική, ομαδοκεντρική μάθηση, η οποία προωθεί το παιχνίδι και τη διάδραση στη διδακτική διαδικασία. Για να πω πως έχω μελετήσει την ανθρωποκεντρική προσέγγιση που θέλει τα παιδιά ενεργούς πολίτες, εθελοντές, συμμαθητές, παιδιά που χαίρονται τη ζωή και τα νιάτα τους. Που βρίσκονται αυτά στην τηλεκπαίδευση; Πως επιτυγχάνονται με τα φύλλα εργασίας του Δημοτικού που δεν καταλαβαίνουν πια ούτε οι μαμάδες και οι μπαμπάδες, πως υλοποιούνται μπροστά σε ένα ψυχρό υπολογιστή στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο;
Το θέμα μου δεν είναι η τηλεκπαίδευση!!!! Για να εξηγούμαι. Ως νοήμων άνθρωπος αντιλαμβάνομαι ότι είναι μια ανάγκη και μια προσαρμογή γιατί οι δυσκολίες το απαιτούν. Είναι η πιο καλή λύση που έχουμε εν προκειμένω. Τη σέβομαι, τη στηρίζω και εργάζομαι με αυτήν για αυτήν. Αυτό που με ενοχλεί είναι πως κάπου έγινε το άσπρο-μαύρο! Σχόλια του τύπου: «Όλα καλά και όλα ανθηρά με την τηλεκπαίδευση.» Όχι έτσι δεν είναι. Η δια ζώσης εκπαίδευση, το βιβλίο, το γέλιο και το πείραγμα εν ώρα διδασκαλίας δεν αντικαθίστανται επουδενί. Σχόλια του τύπου: «Υπάρχει χρόνος, προχωρούμε κανονικά, η ύλη θα καλυφθεί». Όχι δεν προχωράμε καθόλου κανονικά, το μισάωρο δεν αρκεί, εκτός και αν δεν απευθυνθείς στα παιδιά για να τα καλημερίσεις και να τους ρωτήσεις τι κάνουν και ξεκινήσεις σαν κασετοφωνάκι να λες τα δικά σου. Το μισάωρο δεν αρκεί γιατί αν στην τάξη έπρεπε να εξηγήσεις πέντε φορές, τώρα πρέπει να εξηγήσεις δεκαπέντε γιατί διδάσκεις στο σκοτάδι, χωρίς οπτική επαφή, κίνηση, χειρονομίες, αναπόσπαστο κομμάτι της διδακτικής πράξης. Όχι δεν αρκεί το μισάωρο γιατί σου το «τρώνε» τα «nanosecond», που χρειάζονται να ανοίξει και να κλείσει το μικρόφωνο. Επομένως, δεν προχωράμε «κανονικά» και δεν πειράζει. Δεν θα καλυφθεί η ύλη, αυτός ο βραχνάς, και πάλι δεν πειράζει και μη μας αναγκάζεται να λογοδοτούμε γι’ αυτό. ΔΕΝ ΠΕΙΡΑΖΕΙ!
Που θέλω να καταλήξω; Ότι τα δεδομένα άλλαξαν άρα και οι προτεραιότητες άλλαξαν άρα και ο πήχης πρέπει να κατέβει. Που θέλω να επικεντρωθώ; Στην κατανόηση που πρέπει να δείξουμε σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς. Στην κατανόηση και την αγάπη που πρέπει να δείξουμε στα παιδιά μας. Εμείς που με τόση ανησυχία μεγαλώναμε τα παιδιά και τους μαθητές μας προσπαθώντας να τους απομακρύνουμε από τις οθόνες, να τους κάνουμε να αγαπούν το βιβλίο και τη φύση τώρα εμείς οι ίδιοι τους ζητάμε να καθηλώνονται μπροστά από την οθόνη για οτιδήποτε τους αφορά. Να καθηλώνονται για το σχολείο (άκουσον άκουσον μάθημα γυμναστικής στον υπολογιστή), για το μάθημα κιθάρας, για τα αγγλικά και τα σουαχίλι. Όχι δεν πρέπει να γίνει το άσπρο-μαύρο. Δεν είναι όλα καλά και άγια, τέλεια και δημιουργικά. Αυτό που πρέπει να μεταφέρουμε στα παιδιά είναι ότι πρέπει να αποκτήσουν κάποιες δεξιότητες και να εργαστούν με μόνο σύμμαχο την τεχνολογία αλλά δεν είναι κάτι που θα κρατήσει για πάντα. Πρέπει να τους στηρίξουμε και να στηριχθούμε, γονείς και εκπαιδευτικοί, γιατί μπόρα είναι και θα περάσει. Το κουδούνι θα χτυπήσει ξανά!!! Η δια ζώσης μάθηση θα πάρει ξανά αξία, θα τύχει ξανά σεβασμού, ευχόμενη μεγαλύτερου αυτή τη φορά, από όλους.
Ιωάννα Βασιλειάδου – Εκπαιδευτικός
